Landbouw met bomen

Landbouw met bomen, voedselbos

Foto boven: Op enkele van onze akkers hebben fruitbomen gestaan. Die gaan terugkomen, maar in een andere omgeving: voedselbossen. Behalve op fruit  gaan we in die bossen over enige tijd ook noten, paddenstoelen en meerjarige gewassen oogsten.


Wat zou het toch mooi zijn als je voedsel kunt telen in bossen, zonder dat dit input vergt. Je laat de natuur het werk doen en hoeft alleen de oogst en afzet te regelen. We zouden dan af zijn van de huidige manier van landbouw, die zwaar gemonopoliseerd is, onevenredig veel energie kost, de bodem aantast en op den duur verwoestijning oplevert.

Alles draait om waarnemen van de natuur

Bezig zijn met voedselbos heeft vooral te maken met een manier van kijken en denken. Je kunt zelf ontdekken dat er vele mogelijkheden zijn, als je maar bereid bent om los te komen van bestaande patronen. Gewoon dingen doen en daarvan leren. Mark Shepard, boer, ecoloog en bekroond auteur van Restoration Agriculture, Real- World Permaculture for Farmers, heeft ons hiervan overtuigd. Hij was november 2015 bij ons op bezoek en inspireerde ons tot een beweging “Van akker naar bos”.


Mark Shepard bij ons “Voedselbos in wording”, november 2015.

Enkele belangrijke principes van Shepard zijn:

  • kijk wat er groeit aan slootkanten en in overhoekjes en imiteer dat;
  • richt je op lokale markten en zoek samenwerking op om tot voldoende schaal te komen;
  • pluk alleen het laaghangend fruit;
  • zet dieren in als beheerder van je gebied.

Wat we vooral leerden van Shepard is waarnemen en begrijpen van wat de natuur te bieden heeft. Dat waseen uiterst boeiende ervaring!

Ontwikkelen vanuit je eigen mogelijkheden

Vanuit de invalshoek natuurlijke voedselvoorziening zijn er tussen een “gangbare akker” en een “natuurlijk bos” op zijn minst vijf grote stappen te zetten. Wij zoeken de weg van de geleidelijkheid, zonder haast, maar wel standvastig en met gevoel voor richting.


Alley cropping is een tussenstap naar voedselbos: teelt in rijen met aan beide kanten bomen en struiken. De gewassen zijn liefst meerjarig.

Introductie van voedselbos betekent voor ons meer bomen en struiken in randen, introductie van meerjarige gewassen, het aanleggen van een voedselbosachtige bongerd en het herinrichten van twee bospercelen, samen 5 hectares groot. Dat is een heerlijk vernieuwingsproces met een hele serieuze doelstelling: het koesteren van de planeet, het koesteren van de mens en het delen van de weelde.